EXPERTISETRAJECT
OPLOSSINGSGERICHTE
BEGELEIDING
Wie autismevriendelijk wil begeleiden, focust niet zozeer op probleemgedragingen van leerlingen, maar zoekt naar oorzaken en oplossingen voor moeilijkheden ‘onder water’: in het autistisch denken. Dat is niet altijd makkelijk. Oorzaken van problemen kunnen erg divers zijn en liggen niet altijd meteen voor de hand. Oplossingen blijven dan uit of hebben niet het gehoopte effect. Het resultaat is dan: een gefrustreerde begeleider en leerling die in een spiraal van problemen gevangen zitten.
In dit expertisetraject krijg je een alternatief. Aan de hand van een helder kader van het oplossingsgericht werken veranderen we de focus van problemen naar antwoorden. Waarom is oplossingsgericht werken zo zinvol voor leraren van kinderen en jongeren met autisme? Hoe pak je dat dan aan in begeleiding?
In dit traject van zes sessies van drie uur (of drie hele dagen), verspreid over maximum één schooljaar, worden de deelnemers getraind in de principes van oplossingsgerichte gespreksvoering. Dit is een traject waarbij er intensief geoefend wordt met de aangeboden kaders. Het deelnemersaantal is dan ook beperkt tot maximum twaalf. Het traject is in de eerste plaats gericht naar alle onderwijsprofessionals die geregeld individuele gesprekken hebben met leerlingen met autisme, of... met collega's, want de aangeboden kaders zijn natuurlijk zinvol voor iedereen. In het traject wordt wel telkens vanuit de mogelijkheden en beperkingen van autistisch denken gewerkt . Basiskennis van autisme is dan ook een absolute vereiste.
​
Kobe Vanroy is ‘practitioner in oplossingsgerichte begeleiding’ na zijn vervolgopleiding aan het Korzybski-instituut (Brugge), IASTI-gecertificeerd (International Alliance of Solution-Focused Teaching Institutes).
​
SESSIE 1: Oplossingsgericht werken: een hoera!-verhaal?
introductie
Tijdens deze startsessie wordt geduid wat oplossingsgericht werken wel en niet is. Deelnemers krijgen het verschil tussen de probleemspiraal en de oplossingsspiraal, en oefenen hier meteen mee in onderlinge gesprekken. We bouwen het overzicht op van de flowchart Brugs model en de verschillende mandaatsrelaties.
​
SESSIE 2: 'Ik heb geen probleem!'
de voorbijgangersrelatie
In de tweede sessie vertrekken we met de eerste mandaatsrealtie: de vrijblijvende of voorbijgangersrelatie. Hoe ga je oplossingsgerichte gesprekken aan met leerlingen met autisme die communicatie uiten zoals: ‘Ik heb geen problemen!’, ‘Jij kan me niet helpen!’ of ‘Het probleem ligt bij een ander!’. We oefenen in basisprincipes van joinen zoals luisteren, doorvragen en waarderende communicatie.
SESSIE 3: 'Alles loopt mis...'
de zoekende relatie (deel 1)
Tijdens deze sessie gaan we verder met de tweede relatie: de zoekende. Hoe ga je oplossingsgerichte gesprekken aan met leerlingen met autisme die communicatie uiten zoals: ‘Alles loopt mis!’, ‘Los het op voor mij’ of ‘Er is niks aan te doen…’. We oefenen in uitzonderingsvragen, continueringsvragen en wondervragen.
SESSIE 4: 'Er is niks aan te doen'
de zoekende relatie (deel 2)
Om jongeren terug een perspectief te kunnen bieden, zijn schaalvragen vaak zeer zinvol. Maar welke soorten schalen en schaalvragen kan je dan stellen? Waar leg je de focus op? En vooral: hoe houd je dit allemaal overzichtelijk, duidelijk, autismevriendelijk? We oefenen met verschillende soorten schaalvragen en visualisaties om zelf antwoorden te vinden.
​
SESSIE 5: ‘Help me het zelf te doen!'
de consulterende relatie
Tijdens deze sessie gaan we verder met de derde relatie: de consulterende relatie. Hoe ga je oplossingsgerichte gesprekken aan met leerlingen met autisme die communicatie uiten zoals: ‘Hoe moet ik dit zelf oplossen?’, ‘Hoe kan ik dit probleem aanpakken?’.
We oefenen in niet te vlug advies geven, keuzes aanbieden en eerdere successen verkennen.
​
SESSIE 6: ‘Het is me gelukt!'
de expertenrelatie
Deze slotsessie wordt ingevuld met de laatste relatie als co-expert. Er is niemand meer in nood, en toch kan er nog oplossingsgericht gecomplimenteerd worden. We oefenen in de zesstappendans van oplossingsgerichte gespreksvoering als samenvattend kader.
​